Эдийн засаг
С.Чинзориг: Эхний ээлжинд бага цалинтай хүмүүсийн цалинг нэмнэ

Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайд С.Чинзоригоос цалин, тэтгэвэр, тэтгэмжийн нэмэгдлийн талаар зарим зүйлийг тодрууллаа.
ТЭТГЭВЭРТ ГАРАХ ХУГАЦААГ ЖИЛ БҮР ЗУРГААН САРААР СУНГАСНЫГ ГУРВАН САР БОЛГОЖ БАГАСГАСАН
-2019 онд ажлын байрыг нэмэгдүүлж, иргэдийн амьжиргааны түвшинг сайжруулах тулд Засгийн газраас ямар ажлыг хийхээр төлөвлөөд байна вэ?
-2014 оноос хойш нэмэгдээгүй төрийн албан хаагчдын цалинг инфцляцийн түвшинтэй уялдуулж хоёр удаа нэмэх шийдвэрийг гаргасан. Төрийн албан хаагчдын цалинг нийт 16.8-35 орчим хувиар нэмэгдүүлэх арга хэмжээ авлаа. Энэ бол Олон улсын валютын сантай хамтран санхүүгийн өргөтгөсөн хөтөлбөр хэрэгжүүлсний үр дүн юм. Мөн төсвийн сахилга хариуцлагыг нэмэгдүүлэх арга хэмжээ авч ажилласны үр дүнд цалин нэмэгдүүлэх төсөв, санхүүгийн боломж бий болсон юм. Цалин нэмэгдсэнээр иргэдийн худалдан авах чадвар нэмэгдэж байгаа. Мөн эрүүл мэнд, боловсролын салбарт ажиллаж буй ажилчдын ажлын байрны нөхцөлд судалгаа хийж байж үндэслэн цалинг нь шинэчлэх арга хэмжээг авна. Ажлын байрны нөхцөл, үр дүн, хариуцлага, ачааллаас хамаараад цалинг нь ялгамжтай тогтоож өгнө. 2019-2020 онд бага цалинтай хүмүүсийн цалинг эхний ээлжинд нэмэгдүүлье гэсэн бодолтой байна. Эдийн засгийн нөхцөл байдал, боломжтой уялдуулаад цалин хөлсийг нэмнэ. Гурван талт улсын хэлэлцээр эхлэхээр энэ асуудлыг тодорхой ярина. Цалин, тэтгэврийн нэмэгдлийг эхлээд Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэж ярилцана. Ер нь төрийн албан хаагчдын цалинг инфляцийн түвшинтэй уялдуулж нэмэх зарчмыг Засгийн газраас баримталж байгаа. Мөн ирэх онд цалингийн тогтолцооны өөрчлөлтийн судалгааг үргэлжлүүлэн хийнэ.
-Тэтгэвэр, тэтгэмжийг нэмэгдүүлэх чиглэлд ямар ажил хийх вэ?
-2017 онд иргэдийн тэтгэвэрт гарах хугацааг жил бүр зургаан сараар нэмэгдүүлэх шийдвэрийг гаргасан. Энэ нь олон нийтийн эсэргүүцэлтэй их тулгарсан учраас тэтгэврийн насыг зургаан сараар нэмэгдүүлсэн шийдвэрийг гурван сар болгож багасгасах шийдвэрийг гаргасан. Нийгмийн хамгааллыг зохих түвшинээс бууруулахгүй байх шийдвэрийг гаргаж ажиллана. 2017, 2018 онд байгуулсан гурван талт хэлэлцээр 83 хувийн гүйцэтгэлтэй биелсэн байна. Бид удахгүй 2019, 2020 оны гурван талт хэлэлцээрийг байгуулах ажлыг хийнэ. Монголын Үйлдвэрчний эвлэлээс гаргасан саналуудыг анхаарч ажиллана. Зарим зайлшгүй асуудлыг нь гурван талт хэлэлцээрт оруулна. Мөн заримыг нь гурван талт хэлэлцээрт тусгахгүйгээр Засгийн газрын хуралдаанаар хэлэлцэж шийдвэрлэх боломжтой.
-Нийт хүн амын 30 хувь нь ядууралтай байна гэх судалгаа гарсан. Ядуурлыг бууруулах чиглэлд ямар ажлыг явуулах вэ?
-2016 онд Үндэсний статистикийн газраас Дэлхийн банктай хамтран хийсэн судалгаагаар нийт хүн амын 29.9 хувь нь ядуу байна гэсэн дүн гарсан. 2016 оноос хойш хүн амын дунд ядуурлын судалгааг хийгээгүй. Үүнээс хойш цалин, тэтгэвэр, тэтгэмжийг нэмэгдүүлсэн, МСҮТ-д сурч буй оюутнуудад 100 мянган төгрөг олгож байгаа гэх мэт нийгмийн хамгааллын чиглэлд олон ажил хийж байгаа. 2019 оны улсын төсөвт иргэдийн бодит орлого, амьжиргааг дээшлүүлэх зорилгоор 450 орчим тэрбум төгрөгийг төсөвт суулгасан. Ингэснээр ядуурлын хэмжээ тодорхой хэмжээгээр буурахад нөлөө үзүүлж байгаа болов уу. Ажлын байрыг нэмэгдүүлснээр ажилгүйдэл, ядуурал буурна. Энэ чиглэлд бид МСҮТ-д суралцагчдын тоог нэмэгдүүлэх чиглэлд анхаарч ажиллаж байна. Гаднаас авах ажиллах хүчний хувь хэмжээг мөн бууруулсан.
-ЖДҮХС-аас зээл авсан гишүүдтэй хариуцлага тооцох шаардлагатай гэж та үзэж байгаа юу?
-Улс төрчдийн хамааралтай компаниуд зээл авч болохгүй гэсэн хууль байхгүй. Гэхдээ өмөөрч хамгаалаад байх зүйлгүй. Ёс зүйн хувьд хариуцлага тооцох асуудал. Авсан зээлээ зориулалтын дагуу ашигласан бол өөр нэг хэрэг. Зориулалтын бусаар ашигласан бол хариуцлага тооцох асуудал мөн.

Эдийн засаг
Үхрийн цул махны үнэ өсөж 22947 төгрөг болжээ

Нийслэлийн статистикийн газраас махны үнийн мэдээллийг танилцууллаа. Тодруулбал, 2025 оны 04 дүгээр сарын 14-ны өдрийн байдлаар хонины ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 17498 төгрөг, үхрийн ястай мах нэг килограмм нь дунджаар 19990 төгрөгийн үнэтэй тус тус худалдаалагдаж байна.
Өмнөх долоо хоногтой харьцуулахад үхрийн ястай махны үнэ 0.4 хувиар өсөж 19990 төгрөг, үхрийн цул махны үнэ 1.4 хувиар өсөж 22947 төгрөгийн дундаж үнэтэй байна.
Эдийн засаг
Уул уурхай олборлолт 857.6 тэрбум төгрөгөөр өсжээ

Аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 7.9 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 1.1(17.0%) их наяд төгрөгөөр өсчээ. Үүнд уул уурхай олборлолт 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөг, цахилгаан хий, уур, агааржуулалтын салбар 169.5(27.2%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлжээ.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарын нийт үйлдвэрлэл 2025 оны эхний улирлын урьдчилсан гүйцэтгэлээр 5.5 их наяд төгрөг болж, өмнөх оны мөн үеэс 857.6 (18.6%) тэрбум төгрөгөөр өсөхөд металлын хүдэр олборлолт 614.0(27.2%) тэрбум төгрөг, чулуун болон хүрэн нүүрс олборлолт 234.4(11.8%) тэрбум төгрөгөөр тус тус өссөн нь голлон нөлөөлсөн байна.
Уул уурхай, олборлох аж үйлдвэрийн салбарт хүрэн нүүрс, цайрын баяжмал, төмрийн хүдэр, зэсийн баяжмал металл агуулгаараа, хайлуур жонш, хайлуур жоншны баяжмалын биет хэмжээ өмнөх оны мөн үеэс 3.2-38.8 хувиар өсөж, харин цэвэршүүлээгүй алт, газрын тос, мөнгөний баяжмал, чулуун нүүрс, баяжуулсан нүүрс, төмрийн хүдрийн баяжмал 8.5-32.0 хувиар буурчээ.
Боловсруулах аж үйлдвэрийн салбарт ус, ундаа жүүс,шингэн сүү, янжуур тамхи зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэлийн биет хэмжээ 6.4-56.0 хувиар өсөж, харин металл бэлдэц, самнасан ноолуур, шохой, нүүрсэн шахмал түлш, цэвэр спирт, цагаан архи, катодын зэс,гурил, цемент, ноолууран сүлжмэл эдлэл, малын мах зэрэг гол нэр төрлийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл 2.3 -28.9 хувиар буурсан байна.
Эдийн засаг
Нүүрсний экспортын биет хэмжээ багасжээ

Нүүрсний экспортын биет хэмжээ энэ оны эхний 3 сарын байдлаар 15.8 сая тоннд хүрч, өмнөх оны мөн үеийнхээс 1.9 сая тонноор багасжээ.
Дэлхийн зах зээлд нүүрсний үнэ буурснаас экспортын орлого өмнөх жилийн мөн үеийнхээс 934 сая ам.доллароор багассан байна. Энэ оны эхний 3 сарын нүүрсний экспортын орлогыг өмнөх оныхтой харьцуулахад үнийн нөлөөгөөр 715 сая, биет хэмжээний нөлөөгөөр 220 сая ам.доллараар багассаныг Гаалийн Ерөнхий газар мэдээлсэн.
Дээрх хүчин зүйлсийн нөлөөгөөр гадаад валютын эрэлт ч нэмэгджээ. Банкуудаас гадаад валютын дуудлага худалдаанд өнгөрсөн оны 4 дүгээр улиралд 7 хоногт дунджаар 165 сая ам.доллар худалдан авах санал ирж байсан бол тус хэмжээ нь энэ оны эхний улиралд 192.0 сая ам.доллар болж, 27 сая ам.доллароор өсөв. Монголбанк энэ оны эхний улиралд эрэлт, нийлүүлэлтийн богино хугацааны зөрүү, түүнээс үүдэлтэй ханшийн огцом хэлбэлзлийг багасгах, стратегийн ач холбогдолтой бараа бүтээгдэхүүний төлбөрийг саадгүй хийхээр валютын дуудлага худалдааг долоо хоногт 2 удаа зохион байгууллаа. Улирлын шинжтэй валютын урсгалын богино хугацааны зөрүүнээс үүдэлтэй төгрөгийн ам.доллартой харьцах ханш энэ оны эхний улиралд оны эхнээс хойш 2.5 хувиар суларсан байна.
Түүнчлэн, манай улсын гадаад валютын улсын нөөц 5 тэрбум ам.доллар байна. Монголбанкны төсөөллөөр энэ он дуустал улирлын онцлогоо дагаад уул уурхайн салбарын идэвхжил, ноос, ноолуур, аялал жуулчлалын үйлчилгээнээс орох валютын урсгал нэмэгдэх, ирэх оны 4 дүгээр сар хүртэл төлөхөөр хүлээлгэж буй томоохон гадаад өр төлбөр байхгүй учир цаашид төлбөрийн тэнцлийн алдагдал буурах хүлээлттэй байгааг төв банк мэдээлжээ.
-
Нийгэм6 цаг өмнө
ЭХЭМҮТ-д нэг настай хүүхдэд элэг шилжүүлэн суулгах мэс засал амжилттай хийлээ
-
Нийгэм9 цаг өмнө
ХӨСҮТ: Улаанбурхан өвчний 590 тохиолдол бүртгэгдлээ
-
Нийгэм7 цаг өмнө
25 дугаар эмийн сангийн уулзвараас Амарсанаагийн гудамжны уулзвар хүртэлх зорчих хэсгийн урд талын замыг шинэчилж байна
-
Нийгэм8 цаг өмнө
АТГ: “Үндэсний энгийн гадаад паспорт олгох, эзэмших, хадгалах журам”-ыг хянав
-
Нийгэм7 цаг өмнө
Хууль зүй, дотоод хэргийн яамны дэргэдэх шинжлэх ухаан, технологи, инновацын салбар зөвлөл хуралдлаа
-
Нийгэм7 цаг өмнө
Өнөөдөр монгол хэл, бичгийн шалгалт эхэллээ
-
Улс төр8 цаг өмнө
Үндсэн хуулийн цэцийн дүгнэлтийг хүлээн авсантай холбогдуулан боловсруулсан хуулийн төслүүдийг хэлэлцэв
-
Улс төр6 цаг өмнө
Хүнс, хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яам байгуулагдсаны 100 жилийн ойг тохиолдуулан төрийн дээд цол, одон, медаль гардууллаа